“ có và không của ở ” mà đang cầm trên tay là gồm nhiều bài viết ngắn, được viết trong còn đang du học tại (Taiwan), với nội dung chủ yếu phân tích có (bhva) và không (Sènyat) là hai lớn của ở , về mối quan hệ thiết thân giữa hai này. Để được trình bày đã thêm vào một số bài hai hệ này như , , 12 và 6 nhân 4 duyên.
Thông thường biết, ‘có’ là hệ của phái (Sarvstivdin) thuộc , và ‘không’ là hệ của . Như biết, , chủ trương không những mang tính siêu hình như là , hay , thân và mạng là một hay khác, sau khi còn hay mất… Những này không được , đó chính là dẫn đến . Đầu tiên phái (Vts´putr´ya) chủ trương ‘Ngã pháp hằng hữu’ (Pudgala), cho rằng xác thân và không bị mất. Chủ trương này không được phái (Mahi§saka) đồng tình nên chủ trương ‘Quá khứ và là , chỉ có là thật có’. (Saravastivada) không đồng tình cả hai phái này, phủ nhận hai trên và đưa ra : ‘Ba là và là có thật, của các pháp là không bị mất đi, tồn tại’ cách khác, phái này cho rằng, và là có thật. , này, dù gì đi nữa, trong ấy ẩn tàng với của . Do vậy, đây chính là động cơ để hình thành hệ ‘không’ của .
Những về này, viết bằng ngoại ngữ thì có khá nhiều, nhưng viết bằng tiếng Việt có rất ít, nhất là chuyên đề về phái thì lại càng , đúng hơn là không có. Đây cũng chính là để này đến , nó chỉ mang tính gợi ý, tạo sự cho được chú ý, nhất là .
Điểm đặc thù trong này là rất chú trọng đến văn bản học, khi trình bày gì đều có và chú thích , dùng sử học để phân tích mối quan sau, theo quá trình phát triển của , và vay mượn học để và lý giải những dị biệt giữa nguyên bản và dịch bản khi .
Sự ra đời này, nhằm giúp cho người có thêm nguồn tư liệu và , để rộng đường suy tư và của .
Đài Bắc ngày 14 tháng 12 năm 2007
THÍCH HẠNH BÌNH